PERİFERİK SİNİR KESİLERİ VE BASILARI 

Periferik sinir nedir? Periferik Sinir Anatomisi ve Fonksiyonu

İnsan sinir sistemini beyin, spinal kord, otonomik sinir sistemi ve periferik sinir sistemi oluşturur.Sinirler beyinden gelen iletilerin vücudun çeşitli bölgelerine uyarı taşımasını sağlayan ve vücudun çeşitli bölgelerinden gelen uyarıları beyne taşıyan ileti sistemleridir.   Telefon kabloları gibidir. Sinirler beyinden kaslara ileti taşıyan ve hareketlerin kontrolünü sağlayan motor sinirler ve vücudun çeşitli bölgelerinden ağrı, basınç, sıcaklık, gibi duyuları taşıyan duysal sinirler olarak iki çeşittir. Duyusal sinirler ile iletiler beyne iletilir bunlara cevap olarak beyinden iletilen uyarılar periferik   motor  sinirler ile  kaslara    iletilir.

Örneğin işaret parmağımızı hareket ettirmek istersek beyinden bu istek omuriliğe oradan periferik sinirler yolu ile işaret parmağımızı hareket ettirecek kaslara emir iletilir ve kaslar kasılarak parmak hareket eder. Periferik sinir içindeki sinirler akson adi verilen ve bir metre uzunluğa kadar ulaşabilen lifler yardımı ile bu sinyalleri kasa ulaştırır. Bütün bu olay saniyenin onda biri sürede olur.

Periferik sinir yaralanması ve iyileşmesi

Beyin ve omurilik yaralanmalarında iyileşme oldukça kısıtlıdır, buna karşılık periferik sinirde iyileşme kapasitesi daha yüksektir. Bu süreç bazen aylar sürer. Bu süreçte kaslarda atrofi denilen erime görülür. Bu zaman faktörünün bilinmesi çok önemlidir. Hastaların sabırlı, umutlarını kaybetmeden beklemeleri ve pasif egzersiz yaparak ilgili eklemin hareketsiz kalmasını önlemelidir.

Hastanın anamnezi

Hastanın yaralanması ve şikayetleri sorgulanmalı ve oluşan yaralanmanın mekanizması  ile  ayrıntılı  bilgi   elde edilmelidir.
Nörolojik Muayene
Periferik sinirin kuvvet ve duyu muayenesi yapılarak seviye belirlenir.

EMG

Elektromyelografi (EMG) sinir probleminin  seviyesini  ve  derecesini  hakkında detaylı bilgiler verir.   EMG de   belirlenen   seviye ve  hasar  durumuna  göre   hastaya   tedavi  planlanır.

Periferik Sinir Hasarı ile İlgili Neden ve Mekanizmalar:

1. Kapalı Künt Travmalar: Ani gelişen bası ve gerilme şeklindeki yaralanmalardır. Sinirin devamlılığı korunmuştur.

2. Açık Laserasyon Şeklindeki Travmalar: Keskin veya künt travma söz

konusudur. Komplet veya inkomplet sinir yaralanmasına neden olmaktadır.

3. Ateşli Silah Yaralanmaları: Sinir yapısının devamlılığı sıklıkla korunmuştur

4.Damarsal   Travma ve iskemi: damarsal    yaralanmaya  bağlı   sinir  dokusunun  beslenmesi   bozulmuştur.

5. Kronik Travmalar: uzun süreli bası ve gerilmelere bağlı oluşan sinir hasarlarıdır.

Tuzak Nöropatileri

Karpal Tünel Sendromu( avuç içerisinde ve bilekteki sinir sıkışmaları):

En sik rastlanılan periferik sinir tuzak nöropatisidir. Toplumdaki sıklığı %1’dir. Kadınlarda daha sıktır. Hastaların çoğunda bulgular ve şikâyetlerin başlangıcı 40-60 yaş arasıdır. Temel semptomlar elin ilk üç parmağına lokalize olan ağrı, yanma, karıncalanma ve uyuşukluktur.  Median sinir bilek hizasında onu çaprazlayan ligamentin kalınlaşması sonucunda sıkışır. Genellikle bas, işaret ve orta parmakta uyuşma  ve ağrı şikayeti vardır. Elin yorucu kullanılması semptomları arttırır. Bunlar ; örgü örme, bilgisayar kullanma,   yazı yazma, bulaşık yıkama, bahçede çalışma gibi vb..

Cerrahi dışında uygulanan tedavilerden hastalar genellikle fayda sağlamaz ve cerrahi olarak ligamentin kesilmesi ile sinir rahatlatılır.
Çesitli cerrahi teknikler mevcuttur.  Avuç içinden küçük kesi ile yapılan teknikte sinir direk olarak görülür ve üzerindeki ligament kesilerek sinirin serbestleşmesi sağlanır
Bir diğer teknik de  endoskop kullanılarak ligamentin kesilmesi yöntemidir.

Elin yorucu kullanılması semptomları arttırır. Bunlar ; örgü örme, bilgisayar kullanma,   yazı yazma, bulaşık yıkama, bahçede çalışma gibi vb..

Tedavi:

Ameliyatsız tedavi endikasyonları;
1) semptom süresinin kısa olması,
2) orta veya aralıklı semptomlar,
3) semptomların geçmesinin beklendiği durumlar

Konservatif tedavi; ağrı kesici ilaçlar.

Cerrahi tedavi endikasyonları;
1) konservatif tedavide yetersizlik
2) testlerle doğrulanan tipik klinik bulgu,
3) duyu kaybı, atrofi veya kuvvetsizlik.

Cerrahi: Lokal anestezi altında Transvers karpal ligament   kesilmesi

Ulnar Tuzak Nöropatisi

Kubital tünel sendromu, elin üç ana sinirinden biri olan ulnar sinirin bir sıkışma veya basınca maruz kalması sonucunda ağrı, şişlik, uyuşukluk ve güç kaybı gibi problemlere yol açmasıdır. Sinir, dirseğimizdeki iki kemik çıkıntısının arasından geçerek el bileğimizi büktüren kasının iki başlangıç noktası arasından seyreder. Bu bölgede sinir çok yüzeyselleştiği için basıya ve travmaya açıktır.
Tedavide genellikle olaya sebep olan davranışlardan kaçınılması gerekir . Cerrahide iki şekilde yapılır birinci olarak ulnar oluk açılarak sinir  rahatlatılır veya ulnar sinirin yeri değiştirilir
Peroneal Sinir Tuzak Nöropatisi

Peroneal   Sinir   Sıkışması  fibula ismi verilen kemiğin dize yakin kısmındaki başına yakin yerde sıkışması ile olur. Bu hastalarda travmalar sebep olarak görülmektedir. Diz altından ayak üzerine gelen karıncalanma ve uyuşma ile ayak bileğini kaldıramama şikâyeti mevcuttur (düşük ayak).
İyileşme göstermeyen hastaların bir an evvel cerrahi olarak dekompresyon yapılması gerekir.